Vanskelege forhold

Siste veka har vi hatt både tåke, nedbør og til tider liten kuling. Ikkje noko uvanleg her, men dette har gitt vanskelege fotoforhold. Eg har forsøkt med fluktfoto av Polarlomvi. Motvind og nedbør er ein dårleg kombinasjon, og trass i stor solblender og mitt forsøk på å halde objektivet minst mulig opp mot vinden så er det ikkje til å unngå at linsa etter kort tid er dekka med vatn.

I kolonien har mange av egga klekt, og det er en del trafikk til å frå hylla. Her en polarlomvi med langebarn. Fotografert med 300mm og telekonverter (x1,4).

Alke



Kuling ved Skrinnodden
 

Er spent på kva ein kan få til her på dagar med betre fotolys, utan nedbør og gjerne litt høgare temperatur:)

Eldste Metten

Jan Mayen sin historie er prega av fangstekspedisjonar frå forskjellege nasjonalitetar og av meteorologiske observasjonar. Sidan 1600-talet og fram til tidleg på 1900-talet har det vore fangstaktivitet på ulike delar av øya. Frå 1921 har Noreg hatt meteorologiske observasjonar frå øya. Men plasseringa av den meteorologiske stasjonen har blitt flytta fleire gongar, så i tillegg til dagens stasjon finn ein tre gamle stasjonar i ulike forfatningar. Den fyrste stasjonen vert i dag kalla Eldste Metten.

Etablering av Eldste Metten var det Ekerold som stod bak. Han kom til øya for å drive med fangst av rev. Etter eit år overtok Det Norske Meteorologisk Institutt (Geofysisk Institutt) drifta av stasjonen. Og etter dette har det vore utført kontinuerlege meteorologiske observasjonar, med eit kort opphald under 2. verdskrig. Eldste Metten var i drift frå 1921-1940 og var plassert på Skrinnodden ved Jamesonbukta. Dette området vert kalla månelandskapet og er prega av lavasand og små steinformasjoner. 

I dag er det kun ei vakthytte frå krigen som står att ved Eldste Metten. Bygningane vart etterlatt og påtent under 2. verdskrig for å forhindre at denne strategiske stasjonen skulle bli overtatt av fienden.

 

Restar av skinnegangen som gjorde ilandføring av gods mulig frå stranda ved stasjonen er framleis synleg.

 

 
Eldste Metten vart forlatt i all hast og utan forvarsel i liten kuling 4. september 1940. Stasjonsbesetninga på seks vart evakuert til skipet "Fridtjof Nansen", husdyra vart skutt og bygningane påtent. Allerede 12. september landa eit tysk fly ved Eggøya og inspiserte restane av den norske stasjonen. Det viste seg at ødeleggelsane av stasjonen ikkje var så omfattande. Flyet tok av etter tre timar og etter dette starta eit "kappløp" for å etablere ny stasjon. 30. september returnerte "Fridtjof Nansen" til Eldste Metten for å foreta ein fullstendig ødeleggelse av stasjonen. Skrinnodden var i ein krigssituasjon ikkje egna som stasjonsområde.
 

Alke

På Skrinnodden på Jan Mayen hekkar det alkefulg. Her finn ein polarlomvi, lomvi, lunde og alke. Ein og anna alkekonge dukkar og opp.

Dette er første gong eg har fått fotografere alke, og etter litt tid og tilvenning fekk eg flotte fotoforhold. Alken er større enn lunde, litt mindre enn lomvi.

Lunden på Branderpynten

Jan Mayen er ein viktig hekkeplass for fleire sjøfuglar. Dei siste åra har Norsk Polarinstitutt forska på nokre av artane som held til på øya. I to dagar har eg vore med Erlend og Ola ut i felt og fått både ny kunnskap og flotte fotomuligheter.

Mandag var vi på Branderpynten der måkereir vart registert og antall egg og måkar telt. På Branderpynten held og lundefuglen til, så eg fekk nokre flotte timar på kanten av brinken med supre forhold for fluktfotografering.

Lunden er ein middels stor alkefugl som er lett gjenkjennelig med sitt fargerike nebb. Den er og den einaste alkefuglen som er svart på undersida av vingane.

Eg nytta Canon 5D mark III og 300 mm. Telekonverteren min (1,4) var med og tidvis brukt, men fuglane kom tett på, så den var for det meste overflødig.

Rødvingetrost

I dag dro eg til metten for å fotografere snøspurven. Men nye gjestar har dukka opp, tre rødvingetrost har slått seg ned og er no sjef over matfatet. Vi har allereie ein overvintrande svarttrost (Trostine) på øya, denne held til på stasjonen som ligg tre kilometer unna metten. Rødvingetrost er ein liten trost, den er mindre enn Trostine men ein god del større enn snøspurven.

Rødvingetrost

Rødvingetrost

Det var nok en lykke for desse rødvingetrostane at dei hamna rett i matrestane til Ingolf og Grayling, for naturleg føde er det nok dårleg med på desse kantar. Rødvingetrost hekkar normalt i heile landet og ein finn den og langs kysten på Island, men her på ishavet er den ein tilfeldig gjest. No skal dei bli fora med frukt, og den vil og kunne forsyne seg av hundane sine matrestar.

Fugl på Jan Mayen, del 1

Jan Mayen og Svalbard er eit viktig hekkeområde for mange fugleartar. Nokre få finn ein her heile året, men i tida framover kjem det til å dukke opp fleire og fleire artar. Eg har ikkje fått fine forhold når det gjeld fuglefotografering her enno, så eg legg ut nokre arkivbilete av fuglane eg har observert til no.

Havhesten er ein av dei få som ein finn heile året her på Jan Mayen. Havhesten er ein stormfugl som er vanleg i Nord-Atlanteren. Den finnast i ulike fargevariantar. Havhesten eg har sett her har lys, nesten kvit underside der oversida av vingane er mørk. På Bjørnøya finn ein både den med lys underside og den gråaktige. I lufta er den lett å kjenne att på dei kjappe vingeslaga innimellom glideflukten, og den er mindre enn polarmåken. Havhesten hekkar i fuglefjell i mai/juni.

Havhest, Bjørnøya februar 2012

Polarmåke observerte eg på ein tur til Gamle Metten 9. april. Eg reknar med at også denne finnast her heile året, men aukar i antall i hekkesesongen. Dette er ein stor måke og den tek mindre fuglar. Ettersom reven er utrydda her har den ingen naturlege fiendar på Jan Mayen. Polarmåke har eg seinare observert rundt stasjonen, ein gong fulgt av ein svartbak (som er sjølvaste sjefen på øya blant dei bevinga). Svartbak er litt større enn polarmåken.

Polarmåke, Bjørnøya mai 2012

Teisten har og funne fram til Jan Mayen. Eg observerte to individ i Alkevika 12. april. Teisten er ein mellomstor alkefugl og er lett gjenkjenneleg med sine knall raude bein og karakteristiske pipande lyd. Fuglen hekkar i hulrom i fjellet.

Teist, Svalbard 2009

Teist i typsik hekkemiljø, Bjørnøya 2012

I dag fekk eg og sett ein flokk med ærfugl på sjøen utanfor Alkevika. Dette er ein stor andefugl som ein finn både langs kysten på fastlandet, på Svalbard og på Jan Mayen. I mai/juni trekker ærfuglen på land for å finne reirplass. Dei har reir i flatt terreng.


Ærfugl ho og hann, Svalbard 2009

Praktærfugl, Bjørnøya februar 2012



Den einaste småfuglen som normalt sett held til på Jan Mayen er snøspurven. I vår kom den til øya tidleg i april, eg observerte nokre på Gamle Metten 9. april. I vinterdrakt er snøspurven lys med svarte og rustgule parti. Snøspurven er eit kjærkomment vårteikn på ishavet.

Snøspurv, Bjørnøya 2012

I tillegg har ein tilfeldig overvintrande svartrost holdt til ved stasjonen. Denne vert godt fora, og eg håpar den vil klare overvintringa her på Jan Mayen.

Oversikt over fuglane som finnast i området finn ein på Norsk Polarinstitutt sine nettsider: http://www.npolar.no/no/arter/

Byge og anna vèr

I morgon skal eg ta til på mi tredje vakt på Metten. Vèret skiftar fort her på Jan Mayen, og ved observasjonar skal vi gi informasjon om blant anna type og mengde skyer, sikt og nedbør. I tillegg vert trykk, luftfuktighet, vindhastighet, vindretning og temperatur registrert automatisk.

Byge over Eggøya

Eg har fått oppleve både finevèrsdagar og dagar med stiv kuling så langt. I dag var det opplett og sol, så eg tok ein tur til Helenesanden for å fotografere kveldslyset og Beerenberg. Før eg kom meg til stranda, så hadde det skya til og etter kvart kom bygene. Men dette gav flotte fotoforhold.

Ankomst Jan Mayen

I eit halvt år framover skal eg bu på Jan Mayen og jobbe for Vervarslinga for Nord-Norge som meteorologifullmektig.

Jan Mayen er Norges utpost i vest og ligg ca 900 kilometer vest for det norske fastland. Øya er 377 kvadratkilometer stor og ligger på 71 grader nord. Næraste naboar er Grønland 500 kilometer vest for øya og Island 600 kilometer sørvest.


Eg ankom øya 4. april med eit av forsvaret sine Hercules fly. Flyturen frå Gardermoen tok tre timar og vi hadde gode landingsforhold ved ankomst. Sikten vart dårlegare medan flyet sto på bakken, men også returen til Gardermoen gjekk som planlagt.

Flystripa på Jan Mayen er ikkje egna eller utbygd for kommersiell trafikk og rutetrafikk. I tillegg er vèret ei stor utfordring. Flytrafikken er svært begrensa og delar av året kan ikkje flystrippa nyttast. No ventar vi i spenning på om flyet som skal hente gjestar og avtroppande besetning får landingsforhold torsdag 11. april. Etter dette er neste flyanløp i juli.

18 personar jobbar og bur på Jan Mayen. Alle held til på INI OPS stasjonen til forsvaret.

Klart for høvdingebytte ved forsvarets INI OPS stasjon

14 av dei fastbuande er tilsett i forsvaret. I tillegg har Vervarslinga for Nord-Norge 4 tilsette som jobbar ved den meteorologiske stasjonen som ligg 3 kilometer unna forsvaret sin stasjon. 

Metten, den meteorologiske stasjonen på Jan Mayen

Når eg skal på jobb køyrer eg dei tre kilometerane til "Metten". Her observerer vi vèr og sender opp radiosonde. På Jan Mayen har det vore gjort vèrobservasjonar sidan fangstmennene holdt til på øya. Den geografiske plasseringa gjer at dette er ein viktig observasjonspost for vervarslinga. Frå 1921 har det eksistert meteorologisk stasjon på øya. Dagens stasjon er frå 1962.

Kongebesøk

For eit år sidan fekk eg telefon med tilbud om å vere med på ørnefotografering ved Dalen villmarksenter. Eg var på den tida stasjonert på Bjørnøya der det venta eit yrande fugleliv. Men rovfuglen var fråværande, og eg sa sjølvsagt ja til denne flotte muligheten med ein gong. Noko å glede seg og sjå fram til er viktig for ein hobbyfotograf.

Jostein har sett opp eit nytt skjul som eg fekk anleding til å benytte. Så etter at han hadde skyssa karane inn til Gaupebu fekk eg sitte på opp dei bratte bakkane til Einmannsbu. Her fekk eg ein flott soloppgang og tidleg besøk av både ravn, kråke og skjære. Innimellom stakk heile bølingen av, så det kunne sjå ut til at det var håp også for å sjå ørn.

Etter mange timar dukka ørna endeleg opp ved åteplassen. Ørna er førebels veldig var på plassen, og ein må være svært varsam med bevegelse. Nokre bilete vart det i nydelege omgivelsar før sola gikk ned.

 

Kråkefuglane var på åteplassen heile formiddagen.

 

Søndag var det meldt skya og nedbør. Utsitene var difor gode til at ørna skulle komme innom åteplassen. Denne dagen vart eg kjørt til Gaupebu. Her fekk eg besøk av fleire ørn i løpet av dagen.

 

 



Lys i mørket

Vi har hatt godvêr ei stund og eg har vert ute å besøkt "gamle" motiv i skumringen og nattemørket.

 

Fauskevarden er eit populært turmål rett utanfor Førde. Men i tussmørket er den heller lite besøkt.

Det har blitt ein ny tur til Vågsøy. Og ved Kannesteinen og Kråkenes fyr har eg vore mange gongar før. Men aldri har eg fått fotografere i månelyset, og ved Kråkenes var det også svakt nordlys.